Răng được gọi là mọc ngầm khi nó có trong xương hàm nhưng không mọc ra ngoài xương hàm. Khi khám trên lâm sàng sẽ không thấy răng này ở trên cung hàm. Trong số các răng ngầm, răng nanh ngầm chiếm tỉ lệ cao thứ 2 sau các răng khôn, tỷ lệ trung bình có thể đến 2-3% dân số, thường gặp ở nữ hơn nam.
Dưới đây là những nguyên nhân và cách điều trị răng nanh mọc ngầm.
Các nguyên nhân nào làm cho răng ngầm?
- Nguyên nhân tiên phát: di truyền, nội tiết, phóng xạ, khe hở môi, mất hài hoà răng mặt, chậm hình thành chân răng…
- Nguyên nhân thứ phát: mất hướng dẫn các răng bên cạnh (ví dụ: răng nanh ngầm thường do răng cửa bên kém phát triển hoặc thiếu), chấn thương, nhổ răng quá sớm, mầm răng lạc chỗ...
Chẩn đoán răng ngầm như thế nào: Đây là bước rất quan trọng, giúp chúng ta quyết định bộc lộ kéo răng ngầm hay nhổ bỏ.
Chẩn đoán răng ngầm cần dựa vào lâm sàng và chụp Xquang
- Khi khám trong miệng có thể thấy còn hoặc không còn răng sữa nhưng không thấy răng vĩnh viễn mặc dù các răng vĩnh viễn khác đã mọc, sờ có thể thấy phồng ở trong vòm miệng.
- Thăm khám Xquang thông thường như cận chóp, Panorama, phim cắn và đặc biệt chụp cắt lớp là rất cần thiết để đánh giá vị trí và trục của răng ngầm giúp dự đoán được khả năng mọc và từ đó có hướng giải quyết thích hợp như là chỉnh nha để kéo răng ngầm hay nhổ bỏ. Nếu như chân răng bị cong thì đây là một yếu tố không thuận lợi cho chỉnh nha.
Có nên nhổ bỏ răng ngầm?
Răng ngầm nếu không được điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng như: dính khớp, mất nhiều khoảng, lệch đường giữa, tiêu răng bên cạnh, nang thân răng... Tuy nhiên, các răng đặc biệt răng nanh có nhiều vai trò rất quan trọng trên cung răng nên ngoại trừ những trường hợp bất khả kháng không thể giữ lại được thì mới chỉ định nhổ bỏ còn những trường hợp khác nên điều trị bảo tồn kéo răng ra ngoài và sắp xếp lại đúng vị trí của nó.
Điều trị bảo tồn răng ngầm: bao gồm phẫu thuật bộc lộ răng ngầm và chỉnh nha để kéo răng và sắp xếp lại vị trí trên cung hàm.
- Phẫu thuật bộc lộ răng ngầm: Được chỉ định trong các trường hợp răng ngầm hoặc chậm mọc, hoặc đang mọc lệch chỗ trong niêm mạc.
Có rất nhiều kỹ thuật phẫu thuật như cắt lợi, vạt đặt lại tại chỗ phía tiền đình, vạt đẩy về phía cuống, vạt trượt sang hai bên... Do vậy lựa chọn kỹ thuật thích hợp với từng trường hợp một là bước quan trọng đầu tiên.
Chỉnh nha kéo răng ra ngoài và sắp xếp lại vị trí trên cung hàm:
Sau khi đã phẫu thuật bộc lộ răng, bước tiếp theo chúng ta cần phải chỉnh nha. Mục tiêu của các bác sĩ chỉnh nha là làm cho răng mọc đúng trên cung răng và không làm co lợi viền. Chỉ tiến hành bộc lộ răng và làm thẳng hàng khi đã tạo đủ chỗ cho răng mọc nghĩa là thường tiến hành ở cuối giai đoạn làm phẳng.
Các biến chứng có thể gặp khi điều trị răng nanh ngầm
Các biến chứng thường liên quan đến việc gắn mắc cài thất bại, nặng nề hơn là phải can thiệp lại, tụt lợi, mất xương, đôi khi có thể có hiện tượng tiêu thân răng, nội tiêu chân răng, tiêu các răng bên cạnh.
Như vậy răng ngầm là một bất thường về mọc răng rất hay gặp, cần phải được chẩn đoán sớm để có hướng điều trị thích hợp và tiên lượng tốt. Các răng có vai trò quan trọng trong khớp cắn cũng như thẩm mỹ nên cần phải cố gắng bảo tồn nếu có thể. Trong quá trình điều trị cần kiểm soát chặt chẽ tình trạng nha chu để đảm bảo được chất lượng thẩm mỹ sau khi kéo răng.
Vấn đề điều trị bảo tồn răng ngầm có phức tạp không?
Với sự phát triển ngày càng cao của khoa học và công nghệ kết hợp với trình độ chuyên sâu của các bác sĩ nha khoa, chỉnh nha thì giờ đây việc bảo tồn răng ngầm đã đạt kết quả rất tốt.
Tuy nhiên bạn cần đến cơ sở bệnh viện hoặc trung tâm nha khoa có chất lượng và uy tín để được tư vấn, phát hiện, điều trị kịp thời và đạt kết quả thẩm mỹ cao.
Một số hình ảnh minh họa được thực hiện tại Khoa Chỉnh nha – Bệnh viện Răng hàm mặt Huế
* Bệnh nhân nam 12 tuổi được chẩn đoán ngầm R1.1 và quyết định điều trị bảo tồn.
* Sau khi tạo đủ khoảng, tiến hành phẫu thuật bộc lộ và kéo răng ngầm